Restauracja Kościoła
Mariackiego i Kościoła Najświętszego Serca Jezusowego w
Słupsku
jako elementów europejskiego Szlaku
Jakubowego
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Pomorskiego na lata 2014-2020,
Osi Priorytetowej 8
Konwersja, Działania 8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo
kulturowe
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu
Rozwoju
Regionalnego
Realizacja
projektu w kościele Mariackim (publikacja)
Korzystając z różnych
źródeł (internet,
publikacje książkowe, prasa) można znaleźć wiele różnych
rycin i fotografii przedstawiających wnętrze kościoła
Mariackiego na
przestrzeni około stu ostatnich lat. Oglądanie tych
materiałów
pomoże zrozumieć jak wielkim przedsięwzięciem jest realizacja w latach
2016 – 2017 projektu „Restauracja kościoła
Mariackiego i
kościoła Najświętszego Serca Jezusa w Słupsku jako elementów
szlaku Jakubowego”.
Bez wsparcia funduszy unijnych ciężko byłoby wykonać tak kompleksowy
remont świątyni, która jest materialną pamiątką tradycji i
kultury dwóch narodów. Od ukończenia budowy w XII
wieku
kolejne pokolenia dbały o piękno kościoła w miarę swoich możliwości.
Upływający czas, wilgoć i wiatr oraz różne dramatyczne
wydarzenia odciskały swoje piętno przede wszystkim na zabytkowych
murach.
Dzisiaj kościół Mariacki w trakcie gruntownego remontu
wnętrza
przedstawia się zupełnie inaczej niż na starych rycinach. Odświeżone
ściany, uzupełnione żebrowania sklepień, odkryte i na nowo umieszczone
kolorowe malunki w przestrzeniach między żebrami nadają wnętrzu nowego
charakteru.
Trudność w renowacji gotyckich kościołów polega nie tylko na
konieczności poznania dawnych technik budowlanych, używanych
materiałów i sposobów zdobienia. Weźmy chociaż
zwykłą
cegłę – ta używana w średniowieczu różni
się od
współczesnych cegieł już choćby wymiarami. Zaprawa do
spojenia
cegieł oparta była na wapnie – nie używano wtedy cementu.
Przy
pracach malarskich używano farb wykonywanych głównie z
surowców roślinnych.
O wiele większą trudnością w realizacji projektu „Restauracja
Kościoła Mariackiego i Kościoła Najświętszego Serca Jezusowego w
Słupsku jako elementów europejskiego Szlaku
Jakubowego” w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa
Pomorskiego na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej 8 Konwersja, Działania
8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego, jest prowadzenie prac remontowych w
świątyni, która normalnie funkcjonuje i gromadzi wiernych na
nabożeństwach.
Dotarcie do sklepień wymaga zastosowania ponadprzeciętnie wysokich
rusztowań i specjalnych zabezpieczeń chroniących z jednej strony
wykonujących prace a z drugiej ludzi odwiedzających kościół.
Swoją drogą zastanawiające jest jak w czasach średniowiecza radzono
sobie ze wznoszeniem tak wielkich budowli. Technika na tamte czasy nie
była tak rozwinięta jak dzisiaj, a na znacznej wysokości ponad posadzką
kościoła skonstruowano budzące zachwyt sklepienia. Jeżeli używano
rusztowań i platform to już one same w sobie były cudami techniki na
tamte czasy.
W ramach projektu „Restauracja
Kościoła Mariackiego i Kościoła Najświętszego Serca Jezusowego
w Słupsku jako elementów europejskiego Szlaku
Jakubowego” w
ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Pomorskiego na lata 2014-2020, Osi Priorytetowej 8 Konwersja, Działania
8.3 Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego,
renowacji poddawane są również witraże wypełniające otwory
okienne kościoła Mariackiego. To także jedno z trudniejszych zadań.
Szkło używane w procesie produkcji witraży jest chimeryczne. Bardzo
ciężko jest dobrać pasujące do siebie kawałki szkła w tym samym kolorze
bo najczęściej różnią się odcieniem: są albo jaśniejsze albo
ciemniejsze albo w trochę innej tonacji. Paradoksalnie łatwiej jest
stworzyć witraż od podstaw niż go potem wyremontować.
Szczególnie gdy czas między tymi czynnościami wynosi
kilkadziesiąt lat.
A jednak w trakcie realizacji projektu uzupełniono ubytki w taki
sposób, że nie można odróżnić nowych
kawałków
kolorowego szkła od istniejących od początku istnienia witraży. Można
to podziwić będąc wewnątrz świątyni.
Aby uchronić witraże przed różnego rodzaju destrukcją, od
zewnątrz zakładane są na okna specjalne osłony wykonane z materiału,
którego zadaniem jest niedopuszczaniem do witraży z zewnątrz
niczego poza światłem.
Podsumowując, wszystkie działania w ramach realizacji projektu musza
być wykonane wyjątkowo solidnie. Remonty zabytków bywają
kosztowne i jak przedstawiono wyżej wymagają szczególnej
wiedzy i zastosowania skomplikowanej techniki.